Nog niet zo lang geleden zag ik dat een collega uit de preventiehoek werd gecorrigeerd door iemand van de werkvloer. Deze stelde namelijk dat mijn collega meestal slecht nieuws bracht en nauwelijks eens iets positiefs roept, terwijl daar best wel goede voorbeelden van zijn. Er was een heuse doemdenker in ons midden dus. Dat was voor mij een eyeopener en een rake opmerking. Er zijn inderdaad voldoende successen om te kunnen delen, maar in het uitdragen daarvan zijn we blijkbaar niet zo goed.

Veiligheidskundigen hebben denk ik van nature de neiging om vooral te benoemen wat nog niet op orde is. We zien al gauw wat de consequenties kunnen zijn van verkeerde keuzes. Of het nou gaat om het structureel borgen van het onderhoud, het rammelen van het inkoopbeleid of van een ladder die verkeerd staat maakt daarin niet uit. We hebben een getraind oog voor alles wat mis kan gaan en schatten het risico in. Veiligheid is niet sexy en het imago kan daarom juist wel wat hulp gebruiken. Overigens is deze instelling niet ongebruikelijk. Successen worden meestal niet gevierd. De prestaties van onze samenleving worden ook gemeten in harde euro’s in relatie tot het afwijken van de norm (de geplande stijgende lijn) en niet in het bruto nationaal geluk. Kijk naar het journaal en je ziet dat goed nieuws geen nieuws is. Op het gebied van veiligheid geldt dat als het goed gaat, dat vanzelfsprekend is. Als het mis gaat gaan we op zoek naar de oorzaak, in het meest ongunstigste geval zelfs naar een schuldige.

Als de focus alleen uitgaat naar wat er allemaal mis kan gaan, frame je jezelf behoorlijk. De associatie is dan al snel negatief en daar kom je niet snel vanaf. Mensen beginnen spontaan met de ogen te rollen bij het horen van het woord veiligheid. Dat wordt nog eens verergerd door collega’s die wel aangeven wat er allemaal niet goed gaat, maar niet de oplossing aandragen. Wie wil er nou omgaan met  zwartkijkers en doemdenkers? Het is toch veel leuker om jezelf te omringen met mensen die positief zijn en waar nodig een oplossing aandragen die werkbaar is?

Ook wordt de preventiemedewerker, als verlengstuk van het management,  er soms van verdacht om alleen naar compliance te streven en niet naar echte veiligheid. Vinkvee dat zich vooral bezig houdt met het inrichten van het Safety Management Systeem (SMS) en met een checklistbeleid, ingegeven door alle normen waar we maar al te graag op leunen (vaak uitgelegd als wetgeving). Het gevoel dat compliance het doel is wordt nog eens versterkt doordat veiligheidsgerichte opleidingen vaak als aparte opleidingen gegeven worden en niet als onderdeel van vakopleidingen. Daar gaat het signaal van uit dat er ergens een knip bestaat tussen dagelijkse bedrijfsvoering en veiligheid. Dat het twee naast elkaar bestaande bedrijfsvoeringsprocessen zijn die verder weinig met elkaar te maken hebben.

Samengevat zijn dit mijn belangrijkste lessons learned:
✓  Laat zien wat je doet en maak duidelijk waar het toe leidt;
✓   Deel je successen;
✓   Maak je resultaten dus meetbaar, zodat je het kunt laten zien en delen.

Bovenstaande leert ons dat terugkoppeling over positieve effecten echt belangrijk is en ook vooral het laten zien wat je doet. Veiligheid zal morgen niet ineens sexy zijn, maar we kunnen wel een positieve draai geven aan de lading. Daarmee vergroten we draagvlak voor het veiligheidsbeleid. En zeg nou zelf, als jij kunt kiezen tussen een doemdenker en een positivo, wie kies jij dan?

Wie is Ludolf Prins?
Ken je mijn arbogereedschap al?